Son zamanlarda mutlaka NFT (Non-fungible token) ile ilgili haberlere denk gelmişsinizdir. Geçtiğimiz haftalarda İngiltere'de 255 yıllık müzayede evi Christie's, Beeple olarak bilinen dijital sanatçının bir jpeg dosyasını 69.3 milyon $ 'a sattığında NFT çılgınlığı yeni zirvelere ulaştı.
Peki nedir bu NFT?
NFT'ler, benzersiz dijital öğelerin sahipliğini satın almanıza ve satmanıza ve blok zincirini kullanarak bunlara kimin sahip olduğunu takip etmenize olanak tanır. NFT "değiştirilemez jeton" anlamına gelir ve teknik olarak çizimler, animasyonlu GIF'ler, şarkılar veya video oyunlarındaki öğeler dahil olmak üzere dijital her şeyi içerebilir. Bir NFT, gerçek hayattaki bir tablo gibi türünün tek örneği veya ticaret kartları gibi birçok kopyasının bir kopyası olabilir, ancak blok zinciri, dosyanın kimin elinde olduğunu izler.
Bazıları bu olayı spekülasyon çılgınlığı, diğerleri ise tarihsel bir dönüm noktası gördü. Ancak, benzersiz dijital varlıklar olan "değiştirilemez tokenlara" olan ilgi giderek artıyor. NFT'lerin savunucuları, fiziksel nesneler gibi kolayca kopyalanan, değerlenen ve toplanan sanal ürünlerin önündeki önemli bir engeli kaldırdıklarını söylüyorlar.
Bu gördüğünüz Nyan Cat'in benzersiz bir versiyonu olan Pop-Tart gövdesine ve gökkuşağı izine sahip neredeyse on yıl önce YouTube'a yüklendiğinden bu yana yüz milyonlarca kez görülüp paylaşılmış olan uçan bir karikatür kedi.
Geçen ay 580.000 dolara satıldı.
Sporda, NBA ve blockchain şirketi Dapper Labs arasındaki bir ortaklık olan NBA Top Shot, her biri binlerce dolarlık kısa video klipler içeren sanal basketbol kartları sattı. LeBron James smaçını gösteren bir NFT, geçtiğimiz günlerde 208.000 dolara satıldı.
İki hafta önce, 18 yaşındaki kripto sanatçısı Fewocious ve sanal spor ayakkabı markası RTFKT Studios arasındaki işbirliği sonucu 7 dakikada 3,1 milyon dolar gelir elde etti. RTFKT'nin kurucu ortağı ve CEO'su Benoit Pagotto, "Bu sadece bir trend ya da yeni bir şey değil, bu gerçek bir güç değişikliği." diyor. Web sitelerini incelemenizi tavsiye ediyorum. Görüşlerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz.. :)
Geçtiğimiz birkaç haftada satılanların gösterdiği üzere neredeyse her şey NFT olarak verilebilir. Moda endüstrisinde, NFT'ler ürünlerin ötesine geçerek fotoğraflara, gösterilere, röportajlara ve sosyal medya paylaşımlarına kadar genişleyebilir.
NFT pazarı hala gelişirken, markaların çeşitli dijital giysiler, aksesuarlar ve diğer ürünler aracılığıyla bundan yararlanma potansiyeli, sektörde bir güç olarak büyümeye devam edebileceği anlamına geliyor. Yine de, NFT'leri yayınlamadan önce markaların göz önünde bulundurması gereken zorluklar ve riskler var.
NFT'ler moda endüstrisi için gerçek bir fırsat mı yoksa sadece geçici bir heves mi?
NFT çılgınlığı manşetlere taşınıyor olsa da, tüketicilerin Birkin çantaları yerine NFT'leri satın almaları için uzun bir yol var gibi gözüküyor. Çok az moda şirketi gerekli teknolojiye yoğun bir şekilde yatırım yaptı ve çoğu NFT'lerin geliştiği oyun ve VR dünyalarına doğal olarak uygun değil.
Dijital bir ürün yaratmak, birçok markanın fiziksel ürünleriyle rekabet eden dijital ürünler yaratmak için dış kaynaklara başvurması gereken fiziksel parçalarla benzer düzeyde bir işçilik ve deneyim gerektirir. Moda markaları NFT'leri benimsemek istiyorsa, farklı tercihlerle yeni bir demografiye hizmet vermeye başlamaları gerekecek.
Bu alanın spekülatörler tarafından aşırı derecede abartıldığını inkar edemeyiz. Pandemi sırasında, yenilik ve eğlence arayanların para akıttığı da aşikar. Fakat NFT'lerin gücünü koruyabileceğine dair güçlü işaretlerde var.
Resimlerden beyzbol kartlarına kadar, insanlar uzun zamandır maddi değerlerinden çok daha ağır olan fiziksel nesnelere duygusal ve sosyal değer atfetmişlerdir. Sonuçta, tuval ve boya Picasso'ya kıyasla hiçbir değere sahip değildir. Aynısı, el çantaları ve spor ayakkabılar gibi moda ürünleri için de geçerli.
Üzerinde bir tür egemenlikten zevk aldığımız bu nesneleri toplamak, onları kendimizin uzantılarına dönüştürmek, kimliklerimizi nasıl şekillendirdiğimiz ve ilettiğimizle derinden bağlantılı temelde insani bir faaliyettir. Sosyal medyadan video oyunlarına kadar her yerde hayatımızın çoğunu çevrimiçi olarak sürdürürken, dijital nesneleri toplama ve sergileme konseptinin büyümesi muhtemel görünüyor.
Peki Moda markaları nasıl tepki vermeli?
Aslına bakarsanız birçoğu temkinli yaklaşıyor. Alanın ne kadar hızlı değiştiği düşünüldüğünde kötü bir fikir değil. Denemeye istekli olanlar için, NFT'ler bir dizi yaratıcı varlıkla (bir tasarımcının taslağı veya unutulmaz bir anı) basılabilir ve "yenilikçi" olarak görülmekten hayran sadakatini derinleştirmeye kadar çeşitli pazarlama sonuçlarını yönlendirmek için kullanılabilir.
LVMH (Louis Vuitton) danışmanı Ian Rogers, "Lüks müşterilerin artık dijital yaşamları var ve ürünleri bu yaşamlara dahil etmek istemeleri doğal. Lüks bir el çantası satın alma ve bunun dijital temsilini bir video oyununa veya başka bir dijital ortama taşıma fikri çok uzak değil." diyor.
Fiziksel mallarla bağlantılı NFT'ler, sahtecilikle mücadeleye de yardımcı olabilir ve özgünlüğün kanıtı olarak hizmet edebilir. Yeniden satış piyasası üzerinde dönüştürücü bir etkiye de sahip olabilirler. Bunun nedeni, NFT'lerde onları doğrulayan blok zincirinin gelecekteki kullanımlarını yöneten bir sözleşme de oluşturabilmesidir. Beeple söz konusu olduğunda, sanatçı, NFT'lerinden biri ikincil piyasada her satıldığında telif ücretlerinde yüzde 10 kazanmaya hazırlanıyor.
Ya el çantaları ve spor ayakkabılar için de, ürün her el değiştirdiğinde markanın telif hakkı kazanmasını garanti eden NFT'lerle gelirse?
Dijital sanata doğrudan dalmak pazarlama vızıltıları yaratmak isteyen moda markaları için cazip gelebilirken, fiziksel ürünlere bağlı NFT stratejileri sektör için çok daha büyük bir değer ortaya çıkarabilir.
NFT sürdürülebilir mi?
NFT pazarı hakkında daha büyük endişeler var. Cambridge Üniversitesi'nden yapılan bir araştırmaya göre, blok zincirinde varlıkları basmak, önemli miktarda enerji kullanımı gerektiriyor.
Örneğin, kripto para birimi Bitcoin, bir yılda tüm Arjantin ülkesinden daha fazla elektrik kullanıyor. NFT'lerin sera gazı emisyonları da tam olarak açıklanmış değil.
NFT'lerin Heves mi Fırsat mı olacağı bilinmez ama;
Daha Yalın ve Daha Yeşil NFT'lerle Kripto sanatı daha sürdürülebilir hala getirilebilir.
Referanslar: